"Mieszkanie na start" – wyjaśniamy czym jest nowy program rządowy

Zmiany polityczne, jakie nastąpiły po wyborach w październiku 2023, oznaczały też zmianę wcześniejszego programu mieszkaniowego "bezpieczny kredyt 2%" na nowy program "mieszkanie na start". Jakie są szczegóły propozycji obecnego rządu?

Mieszkanie na start – podstawowe założenia programu

„Mieszkanie na start 2024” to program, którego wstępne założenia Ministerstwo Rozwoju i Technologii przedstawiło 4 stycznia 2024 roku. Zastąpił on „Bezpieczny kredyt 2 proc.”, który spotkał się z ogromnym odzewem. Niestety pula środków na dopłaty przeznaczona na ubiegły i bieżący rok została wyczerpana. Obecny rząd przedstawił więc alternatywną propozycję. Jakie są jej główne założenia i kto może z niej skorzystać?
Pomiędzy obydwoma programami istnieje dużo podobieństw, ale występują też istotne różnice. Przede wszystkim dotyczą one warunków przystąpienia do programu oraz zasad ustalania wysokości dopłat do rat kredytowych. Program obejmuje takie cele jak:
●    zakup mieszkania albo domu (z rynku wtórnego lub pierwotnego),
●    budowa domu jednorodzinnego,
●    nabycie wkładu mieszkaniowego w spółdzielni lub partycypację w TBS (Towarzystwo Budownictwa Społecznego) albo SIM (Społeczna Inwestycja Mieszkaniowa).
Państwowe dopłaty mają obowiązywać przez 10 lat i tak obniżać raty kredytowe, żeby oprocentowanie kredytu hipotecznego wyniosło od 0 do 1,5%. Przy czym wysokość dopłat oraz oprocentowania kredytu Na Start uzależnione są od liczby członków w gospodarstwie domowym według następującego wzorca:
●    1,5% - jeśli kredyt zaciągnie 1- lub 2- osobowe gospodarstwo domowe,
●    1% - dla 3-osobowego gospodarstwa domowego,
●    0,5% - dla 4-osobowego gospodarstwa domowego,
●    0% - dla 5- lub większego gospodarstwa domowego oraz dla osób, które zdecydowały się na kredyt konsumencki w celu sfinansowania nim wkładu mieszkaniowego w spółdzielni, czy partycypacji w SIM/TBS.
Na 2024 roku budżet programu ma wynosić 500 mln zł, co oznacza dopłaty dla około 50 tys. kredytobiorców.

Kryteria przyznawania dopłat

Nowy program jest przeznaczony nie tylko dla dzietnych lub bezdzietnych małżeństw, ale również singli oraz osób żyjących w nieformalnych związkach. Istnieją jednak ograniczenia wiekowe oraz dochodowe. Dla singli limit wiekowy to 35 lat. Nie ma natomiast pod tym względem ograniczeń dla kredytobiorców z co najmniej jednym dzieckiem. Z kolei kryterium dochodowe dotyczy miesięcznych zarobków i kształtuje się następująco:
●    10 000 zł brutto – w przypadku singli,
●    18 000 zł brutto – dla 2-osobowych gospodarstw domowych,
●    23 000 zł brutto – dla 3-osobowych gosp. dom.,
●    28 000 zł brutto – dla 4-osobowych gosp. dom.,
●    33 000 zł brutto – dla 5-osobowych i większych gosp. dom.
Jednak nawet przy przekroczeniu limitów będzie możliwość skorzystania z programu. W takiej sytuacji wysokość dopłaty do rat kredytowych zostanie pomniejszona o 50% kwoty tego przekroczenia w przypadku singli lub 25%, jeśli kredytobiorcą będzie co najmniej dwuosobowe gospodarstwo domowe.
Istnieje jeszcze warunek związany z posiadaniem własnej nieruchomości. Preferencyjny kredyt z dopłatą dotyczy osób, które nie posiadały i nie posiadają mieszkania lub domu na własność. Z tego ograniczenia wykluczone są jedynie rodziny posiadające co najmniej 3 dzieci. Mogą one skorzystać z programu, jeżeli mają tylko jedno mieszkanie.

Jak wysokie dopłaty można uzyskać w ramach programu Mieszkanie na start?

W programie mieszkanie na start istnieje limit, a dopłaty przysługują do określonej kwoty kapitału kredytu. Jest to:
●    do 200 000 zł – dla singli,
●    do 400 000 zł – dla 2-osobowego gospodarstwa domowego,
●    do 450 000 zł – dla 3-osobowego gospodarstwa domowego,
●    do 500 000 zł – dla 4-osobowego gospodarstwa domowego,
●    do 600 000 zł – dla 5-osobowego gospodarstwa domowego,
●    do 600 000 zł + 100 000 zł za każdą dodatkową osobę w gospodarstwie domowym.
Najbardziej opłacalne dla konkretnych beneficjentów programu będzie wzięcie kredytu w wysokości nieprzekraczającej limitu dopłat. Jednak dla mieszkań zakupionych w jednym z 18 największych miast w Polsce te limity mogą zostać podwyższone o:
●    10% – dla stolicy województwa, w której wartość odtworzeniowa 1 m2 lokalu mieszkalnego przewyższa wartość wskaźnika dla całego kraju o co najmniej 15 proc.,
●    20% – dla stolicy województwa, w której wartość odtworzeniowa 1 m2 lokalu mieszkalnego przewyższa wartość wskaźnika dla całego kraju o co najmniej 30 proc.

Dopłaty do czynszu

Program „Mieszkanie na start” dotyczy również finansowego wsparcia osób fizycznych w ponoszeniu wydatków z tytułu najmu mieszkania. Podstawę prawną dofinansowania ponoszonych przez najemcę opłat stanowi ustawa z 2018 roku o pomocy państwa w ponoszeniu wydatków mieszkaniowych w pierwszych latach najmu mieszkania.
Program obejmuje zarówno pomoc finansową dla osób o mniejszych dochodach, jak i szeroką ofertę mieszkań dostępnych na rynku komercyjnym. Obowiązują określone kryteria. Stosowny wniosek należy złożyć w urzędzie gminy po wcześniejszym zawarciu umowy najmu mieszkania, które jest inwestycją mieszkaniową zrealizowaną na podstawie umowy między inwestorem a gminą (lub spółką gminną) albo jest wynajmowane w formule „lokal za grunt” lub przez społeczną agencję najmu „SAN”.

Zobacz również:
•    Dlaczego tak wiele osób decyduje się na kupno kawalerki?
•    Czy kawalerka w Krakowie to dobry pomysł?
•    Jak urządzić mieszkanie dla seniora