Gdzie zgłosić zakup mieszkania?

Zakup mieszkania zarówno z rynku pierwotnego, jak i wtórnego wymaga jeszcze przeprowadzenia kilku formalności. Jedną z ważniejszych jest zgłoszenie nabycia nieruchomości. Gdzie należy go dokonać i jakie dokumenty będą potrzebne?

Zgłoszenie zakupu mieszkania w urzędzie gminy lub miasta
Nabycie nieruchomości musi zostać zgłoszone do urzędu gminy lub miasta. Służy do tego specjalny formularz IN-1 (Informacja o nieruchomościach i obiektach budowlanych), który dostępny jest na stronie internetowej właściwego (względem miejsca położenia nabytej nieruchomości) urzędu. W tej deklaracji trzeba wskazać dane do ustalenia wysokości podatku. Należy to zrobić w ciągu 14 dni, licząc od dnia, gdy zaistniały okoliczności uzasadniające powstanie obowiązku opłacenia podatku od nieruchomości, czyli od dnia nabycia nieruchomości.
Po wypełnieniu druku składamy go w gminie osobiście lub drogą pocztową. Można to także zrobić online przez strony ePUAP. Następnie trwa oczekiwanie na decyzję dotyczącą wysokości podatku. Po jej otrzymaniu podatek trzeba uregulować w kasie gminy lub przelewem na jej konto.
Samodzielne obliczanie podatku nie jest wskazane, ponieważ każda gmina ma inne stawki. Jego wysokość zależy również od powierzchni gruntów oraz budynków. Najczęściej jednak podatek nie jest duży i wynosi kilkadziesiąt złotych, a kwotę można uiścić jednorazowo lub w rozbiciu na 4 raty w terminach: 15 marca, 15 maja, 15 września oraz 15 listopada roku podatkowego.

Formalności w Sądzie Rejonowym i Urzędzie Skarbowym

Przy zakupie mieszkania z pomocą kredytu hipotecznego konieczne jest ustanowienie na rzecz wierzyciela (banku) hipoteki umownej w dziale IV księgi wieczystej. Samodzielne złożenie wniosku wymaga wypełnienia formularza KW-WPIS i dostarczenie go do wydziału ksiąg wieczystych najbliższego Sądu Rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania. Trzeba też uiścić opłatę sądową za ustanowienie hipoteki w wysokości 200 zł. Wszystkie formalności może również załatwić (w imieniu zainteresowanego) notariusz.
Nabywca nieruchomości ma też obowiązek zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych, czyli PCC-3. Deklarację PCC-3 należy złożyć lub wysłać do Urzędu Skarbowego odpowiedniego dla miejsca zamieszkania nabywcy nieruchomości. Można to też uczynić online, na stronie rządowej. Termin zapłacenia podatku wynosi 14 dni od daty złożenia oświadczenia o ustanowieniu hipoteki. Wartość podatku dla hipoteki zwykłej wynosi 0,01% wartości obciążenia, natomiast dla hipoteki kaucyjnej jest to 19 zł.

Podatek dla mieszkania na rynku wtórnym

Również w przypadku zakupu mieszkania z rynku wtórnego konieczne jest opłacenie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Wynosi on 2% rynkowej wartości nieruchomości, która została zakupiona. W sytuacji, gdyby wartość nabytej nieruchomości znacznie odbiegała od ceny rynkowej, może dojść do kontroli ze strony urzędu skarbowego. Warto jednak dodać, że od 31 sierpnia 2023 roku obowiązują przepisy znoszące ten rodzaj podatku przy zakupie pierwszego mieszkania.
Przy zakupie bezpośrednio od dewelopera taka opłata nie obowiązuje, gdyż transakcja jest opodatkowana podatkiem VAT w wysokości 8% (powierzchnia poniżej 150 m2) i 23% (powyżej 150 m2). Obliczeniem i zapłatą podatku zajmuje się notariusz, w trakcie podpisywania umowy sprzedaży. Następnie trzeba złożyć odpowiednią deklarację podatkową w urzędzie miasta.

Kontakt z administratorem mieszkania

Nowego właściciela obowiązuje też poinformowanie spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty o zmianie właściciela mieszkania. Istotny jest też kontakt z administratorem budynku, w którym mieszkanie jest położone. Od niego nowy właściciel może otrzymać klucze do wspólnych pomieszczeń i dowiedzieć się o panujących we wspólnocie zasadach. Konieczne jest również zajęcie się mediami. Podpisywaniem umów z dostawcą wody, czy siecią grzewczą najczęściej zajmuje się zarządca budynku lub deweloper. Niezbędne jest jednak podpisanie umowy z dostawcą prądu. Ważne jest tzw. przejęcie licznika, czyli spisanie jego stanu (przy zakupie mieszkań na rynku wtórnym).
Mieszkanie warto też ubezpieczyć. Nie jest to wprawdzie wymagane, ale zabezpiecza nieruchomość przed takimi wypadkami jak zalanie, pożar, czy inne zdarzenia losowe. Bez ubezpieczenia, jeśli zajdzie taka ewentualność nie otrzymasz rekompensaty finansowej.
Uaktualnienie adresu na nowy w urzędzie gminy to nie tylko formalność. Może być niezbędne w sytuacji, gdy będziesz chciał zapisać dzieci do przedszkola lub szkoły, czy uzyskać preferencyjny abonament na miejsce parkingowe w strefie płatnego parkowania miejskiego. Nie należy zapominać, że zgodnie z zapisami Ustawy o ewidencji ludności w Polsce wciąż istnieje obowiązek meldunkowy (art. 24 pkt.1 ustawy), a stosowne sprawy z tym związane załatwia się w wydziale meldunkowym.

Zmiany przeznaczenia nieruchomości

Będąc właścicielem nieruchomości, trzeba również pamiętać, że przy zaistnieniu zmian przeznaczenia nieruchomości trzeba zgłosić ten fakt właściwemu organowi podatkowemu. Przykładowo zmiana przeznaczenia mieszkania z celów mieszkalnych na prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się ze zwiększeniem stawki podatku od nieruchomości. Właściciel ma 14 dni na poinformowanie organu gminy lub miasta o zaistnieniu takich zmian od momentu ich powstania.

Zobacz również:

•    Jak urządzić idealne biuro w domu lub mieszkaniu?
•    Jak sie spakować i ile kosztuje przeprowadzka do nowego mieszkania?
•    Akt notarialny mieszkania - co należy wiedzieć?